Sententia canonicae purgationis Angelinae uxoris Joannis Vilella mercatoris.

Sententia
canonicae purgationis Angelinae uxoris Joannis Vilella mercatoris.

Nos
Petrus Pariente inquisitor etc. Judex prefatus attentis contentis in
presenti processu et aliis in jure et justitia consistentibus et
premaxime attendentes quod ex resultantibus in presenti processu
legittime nobis constat dictam Angelinam uxorem dicti Joannis Vilella
mercatoris Barchinone captam et coram nobis de criminibus heresis
delatam fore fuisse et esse de fide catholica suspectam ac de dictis
criminibus heresis de quibus fuit impetita et delata remansisse et
remanere infamatam. Pro tanto et alias habito super his maturo atque
digesto consilio pronunciamus sententiamus et declaramus eandem
Angelinam uxorem dicti Joannis Vilella fore fuisse et esse de fide
catholica suspectam. Et ut taliter suspectam teneri ad se canonice
purgandum
super dicta suspectione prout tenore huius
 nostre
sentencie eidem ut sicut suspecte et de dictis criminibus infamate
canonicam purgacionem indicimus assignantes eidem ad se canonice
purgandum terminum quindecim dierum infra quem terminum dicta
Angelina teneatur se canonice purgare manu septem 
virorum
catholicorum qui vitam mores et conversaciones dicte Angelinae
agnoverint per spacium decem annorum antequam inquisitio intraverit
in civitate Barchinone cominantes eidem Angeline ut si infra dictum
terminum non se purgaverit modo et forma supradictis aut si defecerit
in se purgando quod procedemus contra eam prout juris fuerit et
rationis videlicet quod habebitur pro convicta et pro confesa de
dictis criminibus de quibus superius fuit impetita et alias canonice
punietur. – P. inquisitor.

Lata
fuit supradicta sententia per eundem reverendum dominum inquisitorem
in dicto Regio palacio maiori pro tribunali sedente presentibus
dictis procuratore fiscali Sanctae Inquisitionis ex una et Francisco
Vilella procuratore dicte Angeline ree delate partibus ex alia dicta
die martis XXIII mensis madii anno prescripto MCCCCXCVII quam dictus
procurator fiscalis acceptavit requirendo de publico instrumento
dictus vero Franciscus Vilella procurator petiit copiam de eadem que
illico fuit sibi tradita. Testes etc.

Denuo
vero quasi actu continno (continuo ?) prefatus reverendus

dominus
inquisitor una mecum notario et testibus infrascriptis ac dicto
Francisco Vilella procuratore dicte Angeline descendit ad carceres
sancte inquisicionis ubi dicta Angelina rea et delata capta
detinebatur et ibidem in presencia omnium predictorum idem reverendus
dominus inquisitor notificavit dicte Angeline ree predictam
sentenciam et omnia in ea contenta.

Et
dicta Angelina delata eandem sententiam in presencia dicti su¡
procuratoris acceptavit. Testes etc.

Adveniente
autem die sexta predicti mensis madii et anno quo supra comparuit
dictus Franciscus Vilella procurator dicte Angeline ree et obtulit
quandam cedulam cuius tenor talis est.

Jesus.
Reverendus Pater hec pars Angeline Vilella offert Paternitati vestra
compurgatores septem scilicet:

La
illustre sennora dona Helisabeth de Cabrera comptesa
(comtesa o comtessa, de comite, comitissa, sin p; condesa) de Prades.

La
sennora Margarida Cabrera.

La
sennora Helisabeth de Cabrera muller de mossenyer Dionis Miquel.

Mestre
Berenguer Lentes.

Mestre
Miquel Mont-Leo. (Monleón; Montlleó y variantes)

Mossenyer
Anthoni Peyrona vicari de Sant Cugat. (Sancto Cucufato)

Lo
sennor En Pere Peyrona germa del sobredit.

Qua
quidem cedula sic presentata dictus reverendus dominus inquisitor
concessa copia de eadem dicto procuratore fiscali assignavit illi ad
dicendum et allegandum quare huius testes sive conpurgatores admitti
non debeant alias etc.

Nuper
vero die veneris vicessima sexta mensis madii et anno quo supra coram
prefato reverendo domino inquisitore comparuit dictus honorabilis
Martinus Ximenez procurator fiscalis et obtulit quandam papiri
cedulam sub huiusmodi tenore.

Pro
parte Angeline Vilella offeruntur conpurgatores inter quos est
magister Lentes qui ut reverentia vestra bene novit admittendus non
est quare est clarissi-
(Las páginas saltan o faltan. Falta
la 126
. La 127 la he encontrado más adelante y la pongo en su
orden:)
(127:)

cia
Sancte inquisicionis ac pro tribunali sedentibus comparuit dicta
Angelina rea et delata que satisfaciendo assignationi sibi facte ad
se canonice purgandum humiliter suplicavit se admitti ad purgandum et
se purgando nominavit presentavit et produxit in testes personaliter
ibidem constitutos illustrem domnam Helisabeth de Cabrera comittissam
de Cardona et reverendum magistrum Berengarium Lentes in sacra
theologia magistrum et magnificam domnam Margaritam de Cabrera et
magnificam dominam Isabelem de Cabrera uxorem magnifici domni Dionisi
Miquel et magnificum magistrum Michaelem Mont-Leo in medicina
magistrum et venerabilem Anthonium Peyro presbiterum vicarium Sancti
Cucufatis (Sant Cugat) Barchinone et honorabilem Petrum Peyro
familiarem magnifici domini Guardiola jurisperiti omnes pro tunc
habitantes Barchinonae petens humiliter dictos testes admitti et
recipi.

Et
dicti reverendi domini inquisitor et vicarius Gerunde admiserunt
dictam Angelinam Vilella ad se purgandum et etiam admiserunt testes
per illam desuper nominatos presentatos et productos. Et incontinenti
de mandato dictorum dominorum inquisitoris et vicarii
 generalis
dicta Angelina Vilella juravit in manibus et posse dicti domini
inquisitoris ad dominum Deum et eius Sancta quatuor evangelia manibus
illius flexis genibus reverenter tacta quod dicet et deponet
omnimodam veritatem quam sciat in et de his de quibus interrogabitur.

Et
illico dicti reverendi domini inquisitor et vicarius generalis
interrogarunt dictam Angelinam Vilella in et (continúa la página
128)
super contentis in deposicionibus testium contra eam per
procuratorem fiscalem productorum hoc videlicet modo quod de mandato
suarum reverendarum paternitatum per notarium Sancte inquisicionis
fuerunt lecte dicte Angeline (la A parece tener una tilde) delate in
presencia omnium dictorum testium seu conpurgatorum deposiciones
predicte contra dictam Angelinam per procuratorem fiscalem producte
suppresi et tactis nominibus et cognominibus testium et aliis
circunstantiis consuetis. Et virtute dicti juramenti interrogarunt
dictam Angelinam ream et delatam si ipsa dixit fecit aut credidit
illa que in dictis testium deposicionibus continetur vel aliqua
eorum. Que quidem Angelina dixit et respondit se nunquam talia
dixisse fecisse nec commisisse nec aliquid quod sit contra nostram
Sanctam fidem catholicam offerens se presta et parata abjurare omnem
hereticam pravitatem et signanter illam speciem heresis de qua fuit
acusata et que continetur in dictis testium deposicionibus et alia
facere que fuerint juris et racionis.

Quibus
peractis incontinenti prefati reverendi domini inquisitor et vicarius
generalis processerunt ad exhaminandos testes per dictam
Angelinam nominatos productos et presentatos in modum qui sequitur
receptis tamen prius debitis in forma solita juramentis a dictis
testibus et a quorumlibet illorum de veritate dicenda etc.

Et
primo interrogarunt dictam illustrem domnam Helisabeth de Cabrera
comittissam de Cardona et illa testis si coneix a la dita Angelina
muller del dit Juan Vilella o de quin temps la coneix
. Et dixit
et respondit

(falta
la 129)

(130:)

may
li ha vist fer cosa de mala christiana.

Subsequenter
vero die quinta (pone quintta, la doble t es imprescindible, vamos)
mensis junii et anno quo supra XC septimo coram prefatis reverendis
dominis Petro Pariente inquisitore et Petro Buada decretorum doctore
canonico et vicario generali Reverendissimi dicti Episcopi Barchinone
in palacio regio judicium tenentibus et pro tribunali sedentibus
comparuit dictus venerabilis Martinus Ximenez promotor fiscalis
Sancte inquisitionis qui instanter peciit et requisivit dictam
Angelinam Vilella remediis quibus decet compelli ad abjurandum omnem
hereticam pravitatem et signanter 
speciem
heresis de qua fuit inculpata et alias providere super provisis ut
juris fuerit et rationis.

Insuper
ex alia parte comparuit dicta Angelina qui obtulit se presto et
paratam facere abjuracionem et alia complere que sibi fuerint per
dictos reverendos dominos inquisitorem et vicarium generalem
injuncta.

Et
dicti reverendi domini inquisitor et vicarius generalis auditis
predictis mandarunt dicte Angeline quatenus faceret et prestaret
abjuracionem sub forma inferius descripta et incontinenti dicta
Angelina ut filia obediencie abjuravit sub modo et forma sequentibus
 juramento
solempni mediante.

Yo
Angelina muller den Juan Vilella constituyda personalment devant
vosaltres sennors pare inquisidor de la heretica y apostatica
pravedat et vicari general jur per aquests sancts quatre
evangelis denant mi posats e per les mies propies
mans tocats que crech atorch e confes de bon cor et de paraula
la Sancta fe catholica que la Sancta mare Sglesia de Roma confesa
guarda e preyca e per aço abjuro revoco e abnech tota
e qualsevol specie de heregia y apostasia que contra la Sancta
fe catholica sia en special y expressament aquella specie de heregia
de la qual yo pecadora so stada sospitosa e infamada et
acusada que feya y servava las cerimonias y rittus
judaychs e de la ley de los jueus e de Moyses tenint e
servant los dits rittus e cerimonias judaycas los quals
rittus e cerimonias judaycas yo nom recort yo
haver fet dit ne servat vist ne oyt que algu las servas
ne alguna de las ditas cerimonias o rittus judaychs e en cas
que las agues fet dites ne
 servades
ni hagues vist ne oyt que algu o alguns les servassen aquelles hauria
fetes dites e servades o vistes servar en tal
edad que no
tinch algun recort o memoria de les quals coses si en alguna manera
yo he errat e per ma culpa so cayguda en la dita sospita e infamia
yo
me penit
de bon cor e de bona voluntad e confes e affirmo
esser mal fet e mal dit e servat e les dites cerimonies e rittus y
erroneas e malditas e crech e affirmo tots los articles
de la Sancta fe catholica e
senaladament aquells los quals los
jueus e les sues cerimonies neguen contra los quals
yo so
inculpada confessant nostre
Sennor Deu Jhesu-Christ esser
concebut per obra del
Sancto Spiritu e esser nat de la
gloriosissima Verge Maria e esser verdader Deu e home lo qual per
redempcio de mi pecadora e de tota natura humana ha pres mort y
passio e aquel esser devallat als inferns et al tercer dia esser
resucitat e
esser sen puyat als cels e seu (se
sienta en castellano, ergo tiene culo. El Dios padre no engendrado,
ni creado, etc, no se tiene que sentar, ni tiene culo ni necesita un
trono)
a la dreta part del pare de on vendra a judicar los
vius e los morts creent en lo Sant Spirit et en la Sancta Mare
Ecclesia catholica confessant un baptisme en remisio de los peccadors
e promet de aqui a denant no fer dir ne servar les dites cerimonies o
rittus judaychs ne cometre de ffet ni de paraula cosa alguna
que sia contra la Sancta fe catholica de Jhesu-Christ e la sua Sancta
ley evangelica abans tenint e servant aquella vull morir et viure en
la dita Sancta fe catholica e Sancta ley evangelica e no
tan
solament tendre e complire axi com desus es dit mes encara promet que
no instruyre ne mostrare a persona alguna cosa que
sea contra
la Sancta fe catholica e si sentire e sabre que algu
sea
caygut en la dita specie de heretgia y apostasia o en altra qual se
vulle lo mes pres (prest) que puga a vos pare inquisidor o al jutge
ordinari o als successors vostres en dit offici de Sancta inquisicio
de la heretica y apostatica pravedad
o denunciare e
manifestare e per semblant jur e promet que qualsevulla penitencia o
penitencias que per vostra reverenda paternitat me seran
imposadas las cumplire e aquellas en
tot o en part no recusare de cumplir salvo si per
licencia o
consentiment de V. R. P. o de successors vostres o de altres havent
poder de les coses sobredites me seran
comutades axi Deu me
ajut
e aquests quatre Sancts evangelis. E si cas sera que contre
les 
coses
desus dites per mi jurades e abjurades o alguna de aquelles lo qual
Deu
no no man (no mo man: no m’ ho mano, mani) yo
dire fare servare o
venre en qualsevol manera vull consent em
plau que
sia aguda per relapsa als (a les) quals penes de
relapsa segons que per dret stan ordenades
y statuydes hara
per llavos
e llavos per ara me oblich e sotsmet tota ora
e quant del contrari en forma que lo dret requer constas.

Requirens
fieri publicum instrumentum.

Qua
siquidem abjuracione facta per dictam Angelinam Vilella modo et forma
supra scriptis incontinenti dictus procurator fiscalis peciit (:
petiit : pedir) et requisivit (: requerir) de predictis omnibus et
singulis publicum confeci instrumentum ac etiam requisivit in
huiusmodi causa diffinitive pronunciari.

Et
nihilominus dicta Angelina Vilella peciit et suplicavit in dicta
causa per suas R. P. sententiam ferri (fieri ?) et pro se declarari
et pronunciari.

Et
dicti Reverendi domini inquisitor et vicarius generalis instantibus
et suplicantibus dictis procuratore fiscale et Angelina Vilella suam
in scriptis protulerunt sententiam quam ibidem alta et inteligibili
voce coram testibus infrascriptis et aliis multum notabilibus
personis ibidem congregatis legi et publicari mandarunt per me
Bernardum Texedor presbiterum urgellensis diocesis apostolica
auctoritate notarium publicum ac Sacre officii Sancte inquisicionis
notarium et scribam cuius quidem sentencie tenor sub panditur verbis.

Nos
Petrus Pariente in Sacra theologia licenciatus inquisitor heretice et
apostatice pravitatis in civitatibus et diocesibus Barchinone
Terracone Vici Gerunde et Elne a Sancta Sede apostolica creatus et
deputatus et Petrus Buada decretorum doctor canonicus et vicarius
generalis pro Reverendissimo in Christo patre et domno domino
Episcopo Barchinone. Attendentes quod visis et consideratis
diligenter meritis processus per nos facti contra te Angelinam uxorem
Joannis Vilella civitatis Barchinone coram nobis delatam de heretica
pravitate reperimus te tales cerimonias et ritus judeorum comisisse
et servasse que te reddunt leviter suspectam heresi propterque talem
re merito nos habentes te fecimus at leviter suspectam de predicta
labe eandem heresim abjurare. Verum ne predicta super quibus fuisti
acusata et denunciata coram nobis remaneant inpunita et ut eficiaris
caucioni in futurum de peritorum consilio habentes pre occulis solum
Deum et irrefragabilem Sancte fidei catholice veritatem sacrosanctis
evangeliis coram nobis positis ut de vultu Dei judicium nostrum
procedat et occuli nostri videant
 equitatem
sedentes pro tribunali more judicum recte judicantium te dictam
Angelinam in nostri presencia personaliter constitutam per modum qui
sequitur condempnamus sentenciamus seus pocius penitenciamus scilicet
ut nunquam de cetero scienter cerimonias et 
ritus
de quibus coram nobis es delata comittas teneas nec observes alias
tanquam relapsa nunc pro tunc haberis injunctionem specialis
penitencie tibi per nos inponendam nobis insequentibus reservando et
sich pronunciamus sentenciamus et declaramus in his et cum his
scriptis. – Petrus inquisitor. – Petrus Buada vicarius.

Lata
et promulgata fuit supradicta sentencia per prefatos dominos
inquisitorem et vicarium generalem et per me Bernardum Texedor
notarium lecta et publicata de ipsorum mandato presentibus dictis
Martino Ximenez procuratore fiscale et Angelina Vilella die quinta
mensis junii anno millesimo CCCCXC septimo (1497).

Quibus
quidem peractis predicta Angelina Vilella humiliter per R. P. suas
suplicavit se a carceribus Sancte inquisicionis liberari et alia
fieri que fuerint juris et racionis.

Qui
quidem Reverendi domini inquisitor et vicarius generalis visis
omnibus et singulis supradictis mandarunt dictam Angelinam Vilella a
dictis carceribus Sancte inquisicionis liberari et solvi et ipsam a
dictis carceribus habuerunt pro soluta et liberata restituendo illam
sue pristine libertati juxta seriem sentencie (1: Huius sententiam
scripsit Joannes de Vilava notarius et de officio huius Sanctae
inquisitionis.).

(N.
E. En algunos textos que en teoría escribió Pere Miquel Carbonell
se notan diferencias de estilo que habría que investigar, cotejando
estos textos de Manuel de Bofarull y su equipo, siglo XIX, con los
originales que estén en el archivo, de finales del siglo XV.)


Daçi

avant he delliberat yo dit Pere Michel Carbonell
Archiver de la magestat del Rey nostre Senyor continuar en lo present
libre les coses ques subseguiran es faran en lo offici
de la dita Sancta inquisitio axi de les persones heretges
reconciliades e condemnades
 a
carcer perpetual e ab confiscatio de tots llurs bens com de les
altres persones heretges condemnades en persones e ab confiscatio de
tots llurs bens e liurades al braç secular com encara de franqueses
de
catius e catives de dites persones heretges e de
algunes altres coses de dita inquisitio
axi en vulgar com en lati
de mot a mot segons les dara a mi dit Archiver de
manament dels reverends pares inquisidors de la heretica pravitat lo
venerable e discret mossenyer Bernat Texidor prevere del bisbat de
Urgell natural de la vila de Sanahuja e per auctoritat apostolical
notari publich e del secret e del sacrat (c : g : sagrat) offici de
dita Sancta inquisitio notari e scriva. E per ço a lahor e gloria de
nostre Senyor Deu e de la Sacratissima Verge mare sua yo dit Archiver
de mera voluntat e devotio (que) tench a la Sancta inquisitio
continuare e scriure aquelles de la
mia propria ma no
mudant ne
levant ne affegint hi res ut sequitur.

De
servis et captivis manumissis et franchis propter crimina hereticalia
suorum dominorum et sunt sequentes.

Die
quinta mensis decembris anno a nativitate Domini MCCCCLXXXXII (1492).
Martinus niger qui fuit servus Bernardi Campells reconciliati
fuit manumissus et a servitute liberatus propter crimina hereticalia
dicti B. Campells.

Die
XI januarii anni M. quingentesimi fuit manu missa et liberata a
servitute Beatrix nigra quae erat serva Joannis Coll canonici
Gerundensis quae jam prius fuerat serva Joannis Bonanat mercatoris
Barcinone heretici.

Die
XVII octobris anno predicto MD (1500) fuerunt traditi libertati
Martinus niger Magdalena nigra et Sicilia fusca
sive lora qui fuerunt servi Francisci Requesens Barcinonae
gremio Sanctae matris Ecclesiae reconciliati.

Die
quinta mensis februari anno MDI (1501) fuit sententialiter pro
liberta declarata Magdalena nigra que fuit serva Joannis
Fortia Barcinonae heretici et etiam Margarita filia dictae Magdalenae
nata post crimen comissum per dictum Fortia.

Nomina
reconciliatorum et condemnatorum diocesis Urgellensis.

Die
XV Augusti anno a nativitate Domini MCCCCLXXXX (1490) fuerunt
reconciliati sequentes incolae civitatis Balagarii in dicta
civitate Balagarii.

Baltasar
de Casaldaguila de la vila de Pons.
(: Ponts : Pontibus)

Joan
Seguerra calçater e (como calzados Segarra)

Clara
sa muller.

Pere
Salabert.

Joan
Stanyol. (Com lo protagonista de la catedral del mar)

Joan
de Res.

Clara
dels Valls.

Sperança
de Pallas. (: Pallás, Pallars)

Catherina
vidua muller que fonch de Pedro Coll quondam.

Margarita
muller de Joan Spanyol. (Arriba Stanyol)

Joan
Claverol.

Margarita
muller de Gabriel Sant-Just.

Aldonça
Avarca. (Abarca, ver p. ej Sancho Abarca, Aragón)

Leonor
de Res.

Margarita Riers.

Gabriel
de Sancta-Romana.

Joan
Davella. (: d’ Abella)

Marta
vidua muller que fou den Pancol.

Francina
filia de Joan de Empories.

Angelina
muller de Joan Çatorra. (ipsa torra, turri, turre, torre &c.)

Violant
muller de Gabriel de Sancta-Romana.

Sperança
muller de Francesch Foix.

Pau
de Naves.

Marti
Baro.

Beatriu
muller de Pere de Empories.

Miquel
de Foix.

Blanquina
muller de Jacme de Casafranca.

Eulalia
muller de Pau Ciscar.

Isabel
Beneta alias Avarca.

Joan
dez Valls botiguer.

Pau
de Res botiguer.

Gracia
Claverola muller de Joan Claverol.

Pau
Siscar.

Pedro
Dampories.

Jacme
de Casafranca.

Gabriel
Sauri.

Franci
Foix.

Aldonça
muller de Joan de Res.

Aldonça
muller den Manuel de Res quondam.

Gabriel
Çatorre alias Barbastri.

Bonanat
Maya.

Sperança
muller de Andreu Lonch.

Joana
Salavert muller de Joan Salavert.

Joan
Çatorre alias Barbastri.

Francina
Tarrega vidua muller que fou den Antoni Tarrega quondam.


Die
XVI Augusti anno a nativitate Domini MCCCLXXXX abjuravit tanquam
leviter suspectus Joannes Valls corredor habitator de Balaguer.

Die
XV dictorum mensis et anni abjuravit tanquam vehementissime suspectus
Franciscus Stanyol habitator de Balaguer.

Die
lune X mensis junii anno a nativitate Domini MCCCCLXXXXIII apud
civitatem Balagarii fuerunt condemnati absentes et defuncti sequentes
et eorum statuae traditae curiae saeculari.


Fugitius
de Balaguer.


Gaspar
Benedit maior de dies.

Gracia
Çatorra.

Gaspar
Benedit menor.

Joana
Via-Camp.

Joan
Benedit.

Francesquina
de Foix.

Isabel
Benedit vidua mare de Gaspar Benedit menor.

Misser
Galceran Balthesar.

Brianda
Benet.

Guerau
de Cervello. (Cervelló)

Miata
de Monros. (Mont ros, Montrós, Monrós, Monroch, monte rubeo, monte
royo, Monroyo, Mont roig, etc.)


Defuncts
de Balaguer.


Angelina
quondam muller que fonch de mestre Sauri metge.

Blanquina
quondam mare de Joan Falconer.

Guerau
Cervello quondam.

Gaspar
de Naves quondam.

Clara
quondam muller que fou den Gabriel Çatorra.

Pau
Coll quondam.

Na
Paulina quondam.


Die
VII decembris anno a nativitate Domini MCCCCLXXXXII in foro civitatis
Ilerdae fuerunt condemnatae in personis et traditae curiae seculari
sequentes.

Violant
muller de Joan Dabella (d’ Abella, Apilia) de Balaguer.

Marquesa
Maya muller de Bonanat Maya de Balaguer.


A
XVI de juny del any de la nativitat de nostre Senyor Mil CCCCLXXXXVII
fuerunt pro hereticis reconciliati in civitate Barcinone sequentes et
carceri perpetuo condemnati.

Ramon
Mercader de Gerona.

Pau Ponç (que va a paupóns o paupontes) ferroveller.

Joannes
Ballester pinctor.

Gaspar
de Mur. (1: A sentencia huius Gasparis de Mur – Muro – procurator
fiscalis appellavit et postea fuit condamnatus.)

Constancia
(1: Fuit jam alias reconciliata haec Constancia.)
muller del dit
Gaspar de Mur.

Blanquina
Tolosa.

Isabel
Montalbana. (de Montalbán, Montisalbis y variantes, también
Montblanch, Montblanc, Monblanc)

A
IIII doctobre
(d’ octobre, octubre) any MCCCCLXXXXVII
fuerunt pro hereticis condemnati omnes et singuli infrascripti
absentes et in statuis traditi brachio seculari in civitate
Barcinonae.

Steve
Canto fill den Lorenç Canto.

Euphrosina
sa muller.

Euphrosina
muller den Gaspar Vilanova filla den Joan Conques maior de dies.

Salvador
Badia texidor fill den Aduard Badia.

Joan
Çarriera paller.

Pere
Portugues que stava a casa de Lois Ripoll paller.

Pere
Bosch seder.

Berenguer
Bosch fill den Jacme Bosch quondam.

Brigida
muller del dit Berenguer Bosch.

Elionor
alias Francina filla den Benet Falco de Gerona muller de Gabriel
Benet de Barcelona.

Isabell
filla de mossenyer Bernat de Ferreres quondam prevere.

Joana
muller den Jacme Arguens tintorer filla den Vilella quondam germana
den Vilella mercader de Barcelona.

Baltasar
Bosch.

Clara
muller den Antoni Gual germa den Vilella.

Florença
filla de dita Clara muller den Jacme Falco de Gerona.

La
muller den Pallas germana de dit Vilella.

Joan
Francesch Crexells mercader.

Pere
Pujol que stava al Call.

Francina
Viladecans germana de la muller de Joan Trinxer lo vell.

Francoya
filla de la dita Viladecans.

Agnes
que primer fou muller den Benet Mo quondam.

Joan
Balla que stava a la Trinitat.

Gabriel
Funes Çabater e

Antonia
sa muller.

Gaspar
Davinyo fill den Gaspar Davinyo.

Violant
muller den Guillem Fabra e

Elionor
e – Clara filles sues.

Isabell
Abella filla den Francesch Abella del Canys muller den Gaspar Vinyes
coraler.

Violant
Garridella vidua que era e ara es muller den Joan Bertran heretge.

Guimerana
costurera vidua. (de Guimera, Guimerá, Guimerà)

Euphrosyna
muller den Jacme Bonanat.

Blanquina
filia de la dita Euphrosina.

Elionor
muller den Gaspar Costa.

Elionor
muller den Nicolau Labia filla den Ramon Vidal.

Aldonça
muller den Raphel Libia.

Blanca
filla de Na Falcona Roca de Gerona.

Florença
muller den Pere Libia.

En
Linas juponer.

Blanquina
sa muller e

Pere
Linas son fill e

Isabel
germana de dita Blanquina muller del dit Linas juponer que stavan a
la cantonada dels speciers que va a Sanct just.

Clara
Pi muller den Joan Pi.

Filla
sua muller den Pau Rosell.

Pere
Ferrer que stava al carrer Ample.

Aldonça
mare del dit Pere Ferrer.

Paula
muller den Nicolau Sanxo.

Florença
Cartellana vidua.

Francesch
Benet vanover e

Francina
sa muller e

Ursula
filla llur muller den Alfonso Dies cavaller musich.

Clara
Bosca que era muller den Libia.

Violant
muller den Pere Benet que fon senyor de certes galeres.

Isabel
Aldonça Pi neboda den Joan Pi.


A
XIII de deembre any MCCCCLXXXXVII en Barcelona foren reconciliats los
seguents e a carcer perpetual condemnats.

Bernat
de Ferreres corredor de orella.

Eulalia
muller sua e

Clara
donzella filla lur.

Francina
muller den Marti Benedit notari e procurador dels miserables. (1:
Postea haec Francina fuit condemnata.)

Clara
muller den Miquel Amich coraler.

Elionor
Olivera que fou muller den Pau Oliver quondam.

Joana
muller que fou den Pere Ferrer quondam.

Celestina
muller que fou den Viçent Malendri de Sanct Boy.


Die
XI mensis decembris anno predicto MCCCCXCVII Gabriel Ballester per
sententiam fuit a carceribus liberatus tanquam innocens. Tamen
procurator fiscalis appellavit ab huiusmodi sententia et postea fuit
reconciliatus et carceri perpetuo condemnatus.

Die
quinta octobris anno a nativitate Domini M quingentesimo fuit
absoluta memoria et fama magistri Joannis de Ribes-altes quondam
licet hic continuetur.

Die
secunda maii anno a nativitate Domini MCCCCLXXXXIX in civitate
Barcinonae.

Jacobus
Castanyer Barcinonae fuit absolutus sed publice abjuravit.

Euphrosina
Pometa que fuit de Siges (Sitges) fuit absoluta sed abjuravit.

In
predicta civitate eadem die et anno proxime dicto fuerunt
reconciliati et carceri perpetuo condemnati sequentes.

Manuel
de Puigmija notarius.

Francina
ejus uxor et

Florentia
eorum filia sed istius bona non fuerunt confiscata quia erat tenerae
aetatis.


Barcinone.

Constancia
Trullos uxor Jacobi Trullos.

Isabel
filia Michaelis Sener domicella.

Jamnina
quae fuit uxor Petri Camprodo.

Elionor
uxor Michaelis Valls.

Clara
uxor Petri Oliver notarii.

Joannes
Salvador filius Francisci Salvador.

Elionor
filia Benedicti de Ferreres quondam Barcinonae habitatrix nunc
Gerunde in domo Philippe Çarriera.

Sperança
uxor Petri Joannis de Lobera olim capitanei Castri Sanaugiae diocesis
Urgellensis.


Eadem
die

Francina
uxor Martini Benedit gremio Sanctae matris Ecclesiae reconciliata
fuit tradita curiae et brachio saeculari et fuit combusta.

Eadem
die.

Beatrix
Sener quondam Barcinone uxor Michaelis Sener quondam fuit
reconciliata in figura sive in statua.

Eadem
die fuerunt condemnati defuncti sequentes.

Antonius
Mayans pater uxoris Jacobi de Casafranca.

Violans
ejus uxor mater dicte uxoris Jacobi de Casafranca.

Joannes
Mayans frater dicti Antonii Mayans.

(1:
Haec Isabel bis fuit condemnata.) Isabel uxor Dalmatii Ferrer
Barcinone mater uxoris Joannis Ferrarii Dala Perpiniani.

Bernardus
de Ferreres presbyter.

Blanquina
alias Blanca uxor Francisci Benet quondam Barcinone.

Alduncia
Monfort uxor Jacobi Monfort quondam locumtenentis thesaurarii
Cataloniae.

Francina
uxor Joannis Ballester quondam gremio Sanctae matris ecclesiae
reconciliata soror Jacobi Taranan quondam jurisperiti.

Die
quinta mensis octobris anno praedicto MCCCCLXXXXIX.

Lodovicus
Palou fuit absolutus tanquam innocens.

Die
XVIII mensis septembris anno a nativitate Domini M quingentesimo.

Luissa
Çatrilles – Violant Cardona – Elionor Cabrera. (Ab his duabus sive a
sententia illata apellavit Fiscus.) – Brianda Ribes-altes fuerunt
absolutae simpliciter.

(1:
Postea fuit reconciliatus et carceri perpetuo condempnatus.) Mestre
Raphel Cavaller – Guillelmus Nicolau (ab histo apellavit Fiscus)
fuerunt absoluti cum penitentia.

Beatrix
alias Maria de Alarcon – Bernardus Alcover – Serena Alcovera – ab
jurament tanquam leviter suspecti.

Magdalena
Prats de Figueres.

Alfonso
Baron – Franci Requesens droguer – Marti Benedit notari – Catharina
muller den Pau Falco quondam (2: De hac appellavit fiscus.) – Jacme
Tuxones – Euphrosyna Morachs de Solsona – Barcinonae foren
reconciliats
et carceri perpetuo condempnati.

Constança
Marqueta quondam – Melchior Çavall quondam – Isabel sa muller –
Blanquina quondam muller den Bernat Dala – Joan Salvat quondam –
Misser Jacmo Taravan quondam olim Regens Cancellariam domini Regis in
Cathalonia haeresiarca. Foren condempnats com a defuncts en ses
statues.

Violant
Stadella alias Tristanya. – Elionor Graciana fuerunt reconsiliatae et
condempnatae in suis personis.

Die
veneris XVIIII mensis marcii anno a nativitate Domini M quingentesimo
primo in civitate Tarracona fuerunt condemnati mortui et absentes qui
sequuntur.


Mortui.

Gabriel
March quondam mercader de Falcet.

Gracia
Lunella quondam de Tarragona mare de Na Blanquina muller den Manuel
Ribelles calçater de Tarragona.

Absentes
fugitivi.

Francesch
Ribelles – Blanca sa muller – Na Salvada sa sogra de Falçet.

Isabel
e – Violant filles den Gabriel March de Falçet.

Galceran
Çaportella de la vila de Muntblanch.

Antoni
Calatajut sabater – Isabel sa muller e – Maria mare del dit Antoni de
Cambrils.

Tecla
muller den Miquel Muntfort filla den Gabriel Funes de Riudolms.

Joan
Alexandre fill de la vidua Alexandre pro heretica condemnada.

En
Linas Sartre e – sa muller – Lo filastre (fillastre : hijastro) de
dit Linas – Francina muller den Gabriel Garriga – Lois Tolosa germa
de Gabriel Tolosa – Blanquina muller del dit Lois Tolosa – Beatriu
muller den Guillem Alenya de Muntblanch (Montblanc, Montblanch).
Tarraconae.

Violant
muller den Lois Ribelles germa de mossenyer Lois Garriga prevere de
Tarragona.

La
Sogra de mestre Antoni de Calatayut sabater de Cambrils.


Die
dominica prima mensis augusti anno a nativitate Domini MDI in
Tarracone civitate fuerunt reconciliati gremio Sanctae Ecclesiae et
carceri perpetuo condemnati.

Guillelmus
Nicolai textor velorum (1) – Catharina Falcona vidua uxor Petri Falco
quondam – Angelina Tuxones uxor Jacobi Tuxones reconciliati
Barcinonae.

In
prefata civitate Tarraconae fuit absoluta eodem die simpliciter
Blanquina Dorla uxor Martini Dorla quondam de Barcinona et die lune
XX mensis decembris anno MDI in predicta civitate fuerunt
reconciliati et carceri perpetuo condemnati.

(2)
Gabriel Ballester mercator civitatis Barcinone.

(1)
Fuerunt jam alias reconciliati.

(2)
Fuerat prius absolutus.

Frater
Thomas Remirez (Ramírez, de Ramiro, Ranimiro) monachus monasterii
Populeti (Poblet) – Blanquina Roia (: roya : roja) vidua villae de
Valls campi Tarraconae (1: Fuerunt jam alias reconciliati.)

Francina Fanera vidua villae de Falcet diocesis Tarraconae – Elionor
uxor Joannis Gomis villae
Montis-albi (Montblanch, Montblanc).

(2:
Christiana de natura.) Gabriela Joanna Goltara vidua de Sarria
diocesis Barcinonae habitatrix Tarraconae.

Eadem
die et loco in Tarracona fuerunt condemnati sequentes pro hereticis
mortuis et eorum statuae sive figurae curiae seculari traditae.

Paulus
Falco quondam pellarius Barcinonae.

Gondisalvus
de Sanctos quondam – Michael Vidal Scriba Regius. Barcinonae.

Lodovicus
de Ala quondam mercator Gerundae.

Eadem
die et loco fuerunt condemnati tanquam heretici et eorum statuae sive
figurae curiae seculari relictae absentes sequentes omnes incolae
Barcinonae.

Joannes
Sever filius Bonanati Sever quondam.

Bonanatus
Sever filius Michaelis Sever quondam.

Dalmatius
Benet et

Francina
eius uxor.

En
Castello Mallorqui.

Petrus
Bosch et Constancia eius uxor.

En
Çacam mercader et uxor ipsius Çacam.

Franciscus
Huguet et Uxor ipsius.

Petrus
Soler et Uxor ejus.

Maria
filia Francisci dez Pla.

Maria
ancilla Benedicti de Ferreres mercatoris quondam.

Elionor
uxor Francisci de Calataiut. (antes Calatajut, Calatayud)

Joanna
Torrosella alias Libiana.

Brigida
uxor Berengarii Bosch.

Dionysia
Benedicta uxor Dionysii Benedicti.

Philippa
uxor den Falco de Gerona soror Francinae uxoris Gabrielis Benedicti.

Eadem
die et loco scilicet in Tarracona XX decembris DI fuerunt condemnati
in personas et traditi curie saeculari tanquam heretici sequentes.

(1)
Frater Manuel Galceran monachus monasterii Populeti hereticus
famosissimus. (1: Iste dicebat quod erat XXXXVII anni quod receperat
habitum et ipse erat sexagenarius et ultra fuit insignis hereticus.)

Catharina
uxor Joannis Ferrer curritoris Barcinonae.


Die
XXI septembris anno a nativitate Domini M quingentesimo secundo in
Barcinona fuerunt reconciliati et carceri perpetuo condemnati
sequentes.

(1)
Joannes Nicolaus de Muntblanch.

Franciscus
Bertran procurator et germanus camerarii de Reus et episcopi de Tuir.

Francina
uxor Joannis Martini de Vall moll diocesis Tarraconensis.

(2)
Lodovicus Morato alias Gordiola et – Clara ejus uxor villae de
Muntblanch – Blanquina uxor Manuelis Ribelles – Andreas Colom et –
Blanquina eius uxor – Franciscus Vilagut et – Beatrix eius uxor.

Raimundus
Scales Barcinonae.

Joannes
Castello Barcinonae fuit penitentiatus cum
 gramaylleta
sive Sant-Benito.

Joannes
Ferrer curritor auris civitatis Barcinonae fuit in persona
condemnatus et traditus curiae seculari et iste fuit repertus
retayllatus (retallat: recortado) sive circuncisos (circunciso).


Eadem
die scilicet XXI septembris anno a nativitate Domini MDII in
Barcinona fuerunt condemnati in statuis loco suarum personarum.

(1)
(2) Fuerant jam alias reconciliati.


Lodovicus
Benet absens a civitate Gerundae.

Raimundus
Vilagut quondam et

Celestina
eius uxor quondam civitatis Tarraconae.

Bernardus
Roig maior dierum – Beatrix eius uxor quondam – Bernardus Roig minor
dierum quondam villae de Vallibus diocesis Tarraconae.

Petrus
Ximeno et – Elionor eius uxor defuncti de Villa-rodona
diocesis Barcinonae.

Gaspar
de Mur defunctus civitatis Barcinonae qui obiit in carceribus Sancte
inquisitionis et jam fuerat prius reconciliatus.

Die
XXX et ultima decembris anno praedicto a nativitate Domini MDII in
civitate Barcinona fuerunt reconciliatae et carceri perpetuo
condemnatae.

Alduncia
Cerquosa vidua quae fuit Guillelmi Cerquos quondam argentarii
Barcinonae.

Violant
Avinyona vidua quae fuit uxor Raphaelis de Avinyo.

Francina
Fabra uxor Joannis Fabra-Pertusa.

Eadem
die abjuravit propter verba hereticalia prolata in ludendo et alias
Bernardus Cunill Bajulus civitatis Elnae.

Die
III februarii anno a nativitate Domini MD tercio in Barcinona fuerunt
reconciliati et carceri perpetuo condemnati.

Joannes
Navarro curritor Gerundae.

Violans
Bages uxor Joannis Duran.

Eadem
die Jacobus Benet mercator Gerundae fuit condemnatus in persona et
brachio seculari personaliter traditus eo quia defecit in canonica
purgatione sibi injuncta.

Die…
dicti mensis februarii anno predicto MDIII in civitate Barcinona
abjuravit Petrus de Sentillana habitator Barcinonae quia duxit duas
uxores simul vivas.

Die
XXVIIII mensis junii eiusdem anni MDIII in civitate Barcinona
abjuravit Michael Bosch de Argiles diocesis helenensis quia protulit
verba hereticalia ludendo et alias.

Secunda
die julii eiusdem anni MDIII in civitate Barcinona abjuravit Petrus
Ubach mercator Barcinonae quia duxerat duas uxores simul viventes
unam Rhodi aliam Barcinonae.

Die
X mensis augusti anno predicto MDIII in civitate Barcinona fuit
reconciliatus et carceri perpetuo condemnatus.

Galcerandus
Colomer pellerius Barcinonae.

Fuit
condemnatus in absencia Petrus Prats Montis-Albi qui se fecit
agarenum sive maphometicum.

Fuerunt
condemnati etiam sequentes defuncti.

Magister
Laurentius Badoz quondam medicus – Stephanus Valls quondam pellarius
– Bernardus Dala quondam mercator. Barcinonae.

Die
tertia mensis decembris anno predicto MDIII in sede Barcinonae
fuerunt reconciliati sequentes.

Michael
Valls botiguerius – Sorores Bartholomeva Rabacera – Euphrosyna uxor
Bartholomei Pinos – Catharina Siurana – Raphaela

Çabuda.
Barcinonae.

Joanna
uxor Michaelis Cervera Çabaterii – Angelina Alamany – Violant
Aymerica (Aymerich, com Aymerich Despuig : Americo Vespucio).
Barcinonae.

Narcissa
Sunyent – Clara Castanyera. Barcinonae. Hieronym Benet Sarria alias
Grau pictor Perpiniani. Elionor uxor magistri Joannis organistae
Gerundae.

Die
sexta mensis decembris anno predicto MDIII in platea Regia Barcinonae
fuerun (fuerunt) condemnati in personis et bracio (brachio : brazo :
braç) ac curiae seculari traditi sequentes heretici.

Omnes
civitatis Barcinonae.

Blanquina
Sarriana heresiarcha. (Sarria, Sarriá, Sarrià)

Mandina
Boscha heresiarcha. (Bosch; apellido muy conocido en Alemania)

Oliva
Barona heresiarcha. (Baro, Baró)

Isabel
Valls heresiarcha.

Michaela
Pou.

Clara
Xerquano heresiarcha.

Joannes
Palau heresiarcha.

Elionor
uxor dicti Joannis Palau heresiarcha.

Hieronymus
Rosas heresiarcha.

Elionor
uxor dicti Hieronymi Rosas.

Die
XII mensis Julii anno a nativitate Domini MDIIII (1: Record com lo
Inquisidor novament arribat açi en Barcelona en lo mes de
juliol del any MD e quatre ha nom Franciscus Pays de Sotomaior.)

in platea Regia civitatis Barcinonae fuerunt gremio Sanctae
matris Ecclesiae reconciliatae per reverendos domnos Petrum episcopum
Barcinonae et fratrem Joannem Enguera in sacra theologia magistrum
ordinis predicatorum inquisitorem omnes sequentes.

Bartholomeus
Dauder droguer.

Franciscus
Ribelles pellerius.

Andreas
Amoros pellerius.

Barcinonae.

Joannes
Roger draperius (draper; trapero).

Bartholomeus
Ribesaltes tapinerius.

Griselda
uxor quae fuit Francisci Far.

Joanna
uxor quae fuit Joannis Sartre.

Coloma
uxor praedicti Francisci Ribelles.

Isabel
Sala.


Et
dicta die XII julii anno MDIIII in ipsa eadem platea regia Barcinonae
per dictos reverendos domnos Episcopum et Inquisitorem fuerunt
condemnati in personis et brachio seculari traditi sequentes.

Barcinonae.

Isabell
uxor quae fuit Bartholomei Sartre quondam libraterii.

Raphael
Dauder droguerius.

Beatrix
uxor dicti Raphaelis Dauder.

Dalmacius
Cirera Pellerius et

Francina
uxor Joannis Tuxones textoris lini.

Eadem
die scilicet XII julii anno predicto MDIIII in dicta platea Regia
Barcinonae prefatus reverendus magister Joannes Enguera inquisitor et
magnificus Jacobus Fiella decretorum doctor canonicus et decanus
Sedis Barcinonae Vicarius generalis in actibus Sanctae Inquisitionis
pro reverendo domno Episcopo Gerundae condemnarunt in statuis
defunctos infrascriptos mandantes eorum ossa exhumari et comburi.

Civitatis
Gerundae.

Asbert
Benet mercader et Francina sa muller.

Die
secunda octobris anno predicto MDIIII in civitate Barcinona in Regia
platea fuerunt reconciliatae et carceri perpetuo condemnatae personae
infrascriptae per reverendos domnos fratrem Joannem Enguera in sacra
theologia magistrum et Franciscum Pays de Sotomaior inquisitores etc.
et Bartholomeum Salavert utriusque juris doctorem canonicum
Barcinonae et vicarium generalem in actibus Sanctae Inquisitionis pro
reverendo domno Episcopo Barcinonae.

Barcinonae.

Violant
Coll muller den Antoni Coll quondam mercader.

Catharina
muller den Pere Dauder quondam.

Elionor
muller den Pere Ribes quondam.

Eadem
die fuerunt condemnati in statuis defuncti sequentes.

Narcis
Mo… alias Miquel.

Raphaela
uxor Petri Truyllols quondam.

Joannes
Gil peller.

Margarita
uxor Joannis Crexells quondam.

Eulalia
uxor Raphaelis Bages quondam.

Bernat
Cabut quondam.

Bernat
Miquel alias Mo quondam.

Beatriu
uxor Francisci Sartre quondam Solsonae.

Barthomeu
Sartre quondam librater.

Aldonça
muller den Pere Rosas quondam.

Violant
muller den Galceran Çaportella quondam.

Clara
muller den Raphel Dauder.

Pere
Dauder corredor.

Barcinone
defuncti et mortui.

Agusti
Bonanat Amoros.

Franci
Far.

Marquesa
uxor Jacobi de Vilacans (Viladecans) quondam.

Pere
Sarria quondam.

Violant
que fonc muller de Guillem Costa.

Agosti
Amoros quondam.

Item
Perotus Valls botiguerius fuit penitentiatus cum mitra in catafali et
in schalis in portis ecclesiarum eo quia venit ad carceres cum schala
et loquebatur cum Isabele Valls eius matre heretica et dabat sive
mittebat scripturas ad carceres docendo captos quod deberent negare
et quod confiteri.

De
la Synagoga en Valencia feta per mals christians alias heretges de
styrpe judeorum.

E
per quant a mi dit Archiver del Senyor Rey semble cosa saludable e
pertinent als christians bons e devots a la Sancta Inquisitio ques
comença de fer en aquesta ciutat de Barcelona en lany Mil
CCCCLXXXVII e encara ara en aquest any de Mil cinccents e quattre se
continua es continuara tench sperança en Deu e en la
Sacratissima Verge Maria mare sua tant e tant longament fins a tant
que tota la cugula canyota e mala

(página
160 del pdf muy borrosa, * delante de algunas palabras ilegibles)

herba
que son los heretges sia de la *bona terra que son los feels
christians del tot contrita *arrabassada e cremada que en aquest
libre que sera per mi recondit en lo Real Archiu de Barcelona hon son
scrites les gestes antigues e per avant hi seran scrites les gestes
noves dels Reys de Arago e Comtes de Barcelona e de molts
altres dignes de memoria yo pos e continuo un capitol contengut en
una letra que lo fiscal de la Sancta Inquisitio de Valentia (o
Valencia) ha feta al fiscal de la Sancta Inquisitio de Barcelona per
aquell a mi dit Archiver communicat e donat transumpt vertader e
provat ab son original lo qual capitol es del tenor seguent en lengua
castellana
. E es fundada sobre la Synagoga en Valentia feta per
mals christians alias heretges de styrpe judeorum.

(N.
E. No se actualiza la ortografía. La gramática de Nebrija estaba
aún reciente, 8 años atrás)
Capitulo de una lettra del fiscal
de la inquisition de Valentia fecha al fiscal de la inquisition de
Barcelona sobrel caso que se fallo en casa de Miquel Vives converso
de Valencia viernes en la noche a XX de marzo anno de 1500.

Jesus
en Valentia a XXIII de marzo anno de 1500.

Razon
es Sennor hermano que a vos primero que a ninguno se scriva el caso
inauditu y abhominable que por misterio y voluntad divina a
intercession del bienaventurado padre prior de Sancta Cruz de
gloriosa memoria havemos hallado en esta ciudat y es este que en este
Sancto Officio teniamos vestigio como en una casa de un converso
desta ciudat llamado Miquel Vives todos los sabados se encendian gran
multitud de candelas y lumbres y havia mas de medio anyo sabiamos lo
continuavan. E sus reverencias visto esto aunque havia information
que de los sabados a otros dias hazian grande differencia en los
guardar proveyeron que se procediesse a caption de los de la casa y
que un viernes a la noche fuessemos por los fallar con el furto en la
mano e assy por estar el aguazil doliente
 y
viejo el hermano Martin Ximenes y Joan Perez e yo que con los
Sennores Inquisidores (la n es u) solos specialmente el caso sabiamos
y otros dos que nos acompanyavan despues de anochecido que vimos de
una parte la luminaria fuemos dissimuladamente a la puerta de la casa
por ver si estava abierta y hallamosla cerrada y passamos adelante e
ovimos los tres nuestro consejo que hariamos e acordamos que uno
fuesse a llamar a la puerta de la casa por si abririan diziendo que
trahia una lettra para el Sennor de la casa y que si abrian la puerta
se entrasse dentro y que nosotros llegariamos luego alli a las
bueltas y fue assy fecho pero los de la casa nunca quisieron abrir
sino que primero el que dezia levava la carta dixiesse quien era de
manera que Martin Ximenes y Joan Perez y yo estavamos muy confusos no
sabiendo que deviamos fazer por que los inquisidores nos havian
mandado lo hiciessemos sin scandalo ninguno. Nosotros visto que los
de la casa si lo dexavamos podian haver sentimiento de nosotros e que
nunca mas los tomariamos de aquella manera encomendandonos a nostro
Sennor y al beneventurado padre prior delliberamos de dar con la
puerta en tierra si pudiessemos y sobir de salto y sperar qualquiera
afruenta que viniesse y assy fue fecho que todos los cinco que eramos
nos juntamos y comensamos en plentar y apretar con la puerta de tal
manera que aunque la puerta era en grande manera fuerte las fuerzas
nostras con el fervor de Dios tanto crecieron que dimos con las
puertas en suelo y se quebraron por lo mas fuerte y assi entramos la
casa e luego un hombre de bien y yo nos amparamos de la puerta de la
casa y Joan Perez y Martin Ximenes tomaron una candela que fallamos
entrada de la dicha casa y subieron con mucha prissa en lo mas alto
de la casa donde creyamos que el acto estava e hallaron la puerta de
una camera donde el negocio estava cerrada y con ayuda de Dios e zelo
de la fe augmentaronse las fuerzas y dieron con la dicha puerta en
tierra y entrados dentro hallaron en la dicha camara la qual estava
muy bien ataviada las cosas siguientes. Primeramente tres lamparas
grandes encendidas. Item en medio de la camera colgado un candelero o
candil de laton en que ardian ocho mechas con aceyte. Item a la una
parte de la dicha camera estava una mesa cuberta con una alcatifa muy
rica y a los quatro cantones de la mesa y en medio de una parte y
otra seys candelas de cera a forma de velas. Las primeras dos eran de
cera blanca las otras dos de cera verda e las otras dos de cera
colorada. Item a la parte principal de la mesa estavan tres grahones
y en el primero estava una biblia uberta en el segundo estava el
talmut e en el tercero estava una caxeta mediana de huesso muy
rica donde estava la
tora cubierta de brocado y de otras
muchas joyas. Item estavan en la mesma tabla unos nueve o dies libros
pequenyos en que en cada uno dellos estavan scriptas diversas
orationes
judaycas y la forma de las cerimonias y los tiempos
en que se han de dezir y hazer. Item junto con la tora estava una
scalera de seys grahones colorada y muy bien labrada que denotava y
monstrava que alli se predicava aquella vieja ley. Item havia encima
de la dita mesa una capsa de largaria de quattro palmos llena de
velas de cera dellas blancas dellas verdes dellas coloradas. Item
havia mas en un rincon de la dita camara una tenaja o jarra pequenya
que podia tener fasta dos 
aroves
de azeyte en fin que por no ser mas prolixo hos fago saber que se
fallaron todos los apparejos que una Synagoga en tiempo de la
prosperidat de la ley vieja podia tener. Yo y mi compa
ñero
mientre esto se faszia y veya deffendimos la puerta no dexando sallir
ni entrar a nadye aunque todos los que estavan dentro quisieran y
tentaron si pudieran sallirse y yrse y assy el hermano Martin Ximenez
y Joan Perez dexando uno arriba en la camara que mas verdaderamente
(pone veadaderamente) Synagoga se puede dezir para que la guardasse
baxaron baxo y prendieron al dicho Miquel Vives senyor de la casa que
estava a mi costado porfiando por sallirse y a su muger que es de las
mas gentiles desta ciudat y fallamos menos a la madre de dicho Vives
e no la podiamos fallar ni el fijo ni la nuera no querian dezir donde
estava y assy tomamos una mochacha de casa y con temores que le
fizimos dixonos donde estava que era en un studio que la puerta no
parescia sino un armario la qual no queriendo abrir con un madero
grande rompimos la puerta y ella se deffendia con una tranca a la fin
que le entramos y la prendimos y allamosle entre las faldas cinco
cocas (tortas) de
pan alis e assy posimos seys personas de la
casa dentro de una camara y embiamos por los senyores inquisidores
los quales luego vinieron y aquella noche vino mucha gente por ver
todo esto. Ardieron las lamparas fasta otro dia a medio dia y quedose
todo como estava apparejado en la dicha camara porque la gente lo
viesse. El
sabbado siguiente que fue XXI de marzo vinieron a
la dicha casa por ver aquel caso detestable tanta multitud de gente
que no solamente en la casa no podiades entrar mas aun en el barrio
no os podiades
acostar ni llegar de manera que huvo muy poca
gente en esta ciudat que no lo fuesse a ver en tanto que sus
reverencias mandaron cerrar la puerta desta casa con ladrillo o
rejola assy por que a cada hora la multitud de la gente que
venia echava la puerta en suelo como aun porque fallandose alli tanta
gente juncta teniamos temor se levantasse o siguiesse alboroto de
pueblo contra esta gente y aun falto muy poco e passo gran peligro
que no se seguio etc. Del Real de Valencia a XXIII de março 1500.

Die
XXVIII mensis octobris anno a nativitate Domini MD quarto per
reverendos domnos Franciscum Pays de Sotomaior inquisitorem et
Bartholomeum de Salavert vicarium generalem Reverendi domni Episcopi
Barcinonae in platea Regia Barcinonae fuit gremio Sancte matris
Ecclesiae reconsiliata

Elionor
uxor Gabrielis Lunes pellerii Barcinonae.

Elionor
uxor Bartholomei Ribesaltes tapinerii Barcinonae fuit ibidem
condemnata pro heretica et brachio seculari tradita et combusta.

Die
XVII mensis januarii anno a nativitate Domini M quingentesimo quinto
in dicta platea Regia Barcinonae reverendi domini Petrus episcopus
Barcinonae magister Joannes Enguera et Franciscus Pays de Sotomajor
inquisitores reconsiliarunt et condemnaverunt tanquam hereticos
sequentes.

Joannes
Valls peyellerius (pellerius) – Elionor eius uxor – Yolans Alanyana
quae uxor fuit Lodovici Alanya – Euphrosina uxor Joannis Malarts.
Isti fuerunt reconsiliati bis.

Jacobus
de Casafranca Locumtenens Thesaurarii Principatus Cataloniae.

Dalmatius
de Tholosa presbyter canonicus et praepositus Sedis Ilerdae qui prius
degradatus per reverendum dominum Guillelmum Serra (1) Episcopum
Hypponensem fuerunt condemnati et brachio seculari traditi et
combusti.
(1) Hic G. Serra est frater ordinis Sancti Francisci
vulgo nuncupati bisbe de gratia qui hunc titulum episcopatus
nullatenus assumpsit.

Die
XXIIII januarii anno predicto M quingentesimo quinto fuerunt traditae
triremibus nobilis Raimundi de Cardona personae infrascriptae quae
fuerant positae in carceribus perpetuis et dicti carceres perpetui
fuerunt illis commutati in dictis triremibus et sunt sequentes.

Joannes
Navarro de Gerona.

Alfonso
Barron de Figueres.

Hieronym
Benet alias Sarria pintor de Perpenya.

Franci
Vilagut de Tarragona.

Lois
Morato de Montblanch.

De
Barcelona.

Bartholomeus
Ribes tapinerius.

Bartholomeus
Deuder.

Franciscus
(pone Francissus) Requasens. (Requesens)

Galceran
Colomer.

Guillem
Nicolau.

Gabriel
Ballester.

Jacme
Tuxones.

Joan
Roger.

Michael
Valls.

Pere
Dala.

Ramon
Scales.

Joan
Valls.

Franci
Ribelles.

Joan
Nicolau de Muntblanch ara habitant en la ciutat de Barcelona.

Die
prima mensis martii anno predicto millesimo quingentesimo quinto.

Franciscus
Franch utriusque juris doctor regens Regiam Cancellariam Principatus
Cataloniae fuit publice penitenciatus eo quia cum sententia per
dictum reverendum Franciscum Pays de Sotomajor fuit declaratus ipsum
fuisse perjurum fautorem et defensorem illicitum Jacobi de Casafranca
heretici excedendo metas et fines officii advocati prestando
consilium et auxilium ut quidam testis deponens contra dictum
Casafranca retrocederet et eius depositionem revocaret.

Die
XXIII junii anno predicto M quingentesimo quinto in dicta platea
Regia Barcinonae fuerunt reconciliati gremio Sanctae matris Ecclesiae
et carceri perpetuo condemnati per reverendum Franciscum Pays de
Sotomajor inquisitorem et Jacobum Fiella utriusque juris doctorem
decanum et canonicum Barcinonae vicariumque generalem pro
reverendissimo domino Henrico de Cardona electo Barcinone (1) et
etiam vicarium pro reverendisimo domino Archiepiscopo Tarraconae
infrascripti et sequentes.

Violant
muller de mestre Guillem Pedralbes metge de Tarragona.

De
Barcelona.

Mestre
Guillem Macip metge.

Mandina
muller de Pere Casasaja quondam.

Brigida
muller den Pere Domenech quondam.

Eulalia
muller den Guillem Duran quondam.

Marquesa
muller de Baltasar Vilagut scriva de manament.

Beneta
muller de Gaspar Mir heretge.

Eadem
die et in eadem platea fuerunt condemnati et brachio seculari traditi
personaliter infrascripti per dictum reverendum dominum Franciscum
Pays de Sotomajor inquisitorem et reverendum magistrum Gasparem de
Puteo in sacra theologia magistrum Archidiaconum Vallensem et
canonicum Ecclesiae Barcinonae vicarium in hiis causis pro dicto
Reverendisimo domino electo Barcinonae.

(1)
Hoc anno hic Henricus de Cardona adeptus est possessionem huius
episcopatus Barcinonae.

Barcinonae.

Clara
uxor Bonanati Bernich coralerii.

Blanqua
uxor Martini Baro mercatoris que olim fuit uxor magistri Petri Çalom
quondam medici.

Gaspar
Mir peyerius.

Blanqua
uxor Jacobi de Casafranca quondam heretici.

Francina
uxor Francisci Rossell quondam.

Die
VI julii anno predicte M quingentesimo quinto in Sede Barcinonae.

Violans
uxor Sigismundi de Barbarano filia Jacobi de Casafranca heretici
fecit penitentiam publicam tanquam perjura et impediens officium
Sanctae inquisitionis.

Jatsia
fins aci no sien stades continuades en lo present libre sino dues
sententies una folio XXIX… scrita de ma mia contra sis
persones seguents Joana Labiana vidua Marquesa muller de Pau Badia
Catharina muller de Galceran Bertran germanes Gabriel Rabacer sartre
Isabel muller den Franci Pallares reconciliat Aldonça muller den
Gabriel Comte. Altra folio XXXXIII… est que sentencia canonicae
purgationis contra Angelinam uxorem Joannis Vilella mercatoris scrita
de ma de I scriptor del offici de aquesta Sancta Inquisitio appellat
Joan de Vilava. Empero yo Pere Michael Carbonell Archiver del Rey
nostre Senyor per clarificar los enteniments de alguns mals creents e
dubitants que tantes culpes errors e heretgies se sien seguides e
comeses per persones reputades e tengudes per christianes e bones e
per fer millor dictat e acquirir merit de nostre Senyor Deu e
expandir los tants opprobris e injuries fetes contra nostre Senyor
Deu Jesu-Christ e la Sacratissima Verge Maria mare sua a tots los
devots christians qui volran legir en lo present libre tals errors e
abhominations he delliberat scriure algunes sententies en lo present
libre totes de ma mia e de mot a mot axi com son stades donades e
publicades e scrites en llurs originals processus dels quals de
manament del pare reverend inquisidor de la heretica
 pravitat
Franci Pays de Sotomayor son stades tretes e communicades a mi dit
Archiver e son del tenor seguent.

(Continúa la sentencia contra Jacme de Casafranca)